Nakon raspada Sovjetskog Saveza 1991. godine i završetka Hladnog rata, era tradicionalnih špijuna bila je daleko od kraja.
Tokom 1990-ih godina četiri glavna špijuna u američkoj obavještajnoj zajednici koji su špijunirali za Rusiju su uhapšena. Prvi od tih krtica koji je uhvaćen bio je Aldrič Ejms.
Aldriča Hazena Ejmsa uhapsio je FBI Arlington u Virdžiniji 21. februara 1994. godine, pod optužbom za špijunažu.
U vrijeme hapšenja Ejms je bio 31-godišnji veteran CIA-e, koji je špijunirao za Ruse od 1985. godine. S njim je uhapšena njegova supruga Rozarija Ejms, koja je pomagala i podržavala njegovu špijunsku aktivnost.
Ejms je bio službenik CIA-e koji je govorio ruski i specijalizovao se za ruske obavještajne službe, uključujući KGB, spoljnu obavještajnu službu SSSR-a. Njegov početni zadatak u inostranstvu bio je u Ankari gdje je ciljao ruske obavještajne službenike za regrutaciju. Kasnije je radio u Nju Jorku i Meksiko Sitiju.
Dana 16. aprila 1985. godine, dok je bio raspoređen u CIA-ino sovjetsko-istočnoevropsko odjeljenje u sjedištu CIA-e u Lengliju, Savezna država Virdžinija, tajno se prijavio kao dobrovoljac KGB-a u ambasadi SSSR-a u Vašingtonu. Ubrzo nakon toga, KGB mu je platio 50.000 dolara.
Tokom ljeta 1985. godine, Ejms se nekoliko puta sastao sa ruskim diplomatom kojem je proslijedio povjerljive informacije o ljudskim kapacitetima CIA-e i FBI-a, kao i o tehničkim operacijama usmjerenim protiv Sovjetskog Saveza. U decembru 1985. godine Ejms se sastao sa oficirom KGB-a iz Moskve. Sastanak se desio u Bogoti, u Kolumbiji. U julu 1986. godine, Ejms je prebačen u Rim.
U Rimu, Ejms nastavlja sastanke sa KGB-om, uključujući ruskog diplomatu iz Rima i oficira KGB-a iz Moskve. Pošto je završio zadatak u Rimu, Ejms je dobio uputstva od KGB-a u vezi kontakata iz Vašingtona, gdje će kasnije biti raspoređen. Isto tako, KGB je obavjestio Ejmsa da su mu uplatili 1,88 miliona dolara za četiri godine otkako se dobrovoljno prijavio.
Po povratku u Vašington 1989. godine, Ejms je nastavio prosljeđivati povjerljive dokumente KGB-u, koristeći unaprijed dogovorena mjesta gdje bi ostavljao dokumente koje kasnije agenti KGB-a, iz ambasade SSSR-a u Vašingtonu, preuzimaju. Zauzvrat, KGB bi ostavio novac i uputstva za Ejmsa na drugim mjestima.
U međuvremenu, CIA i FBI su saznali da su ruski zvaničnici koje su oni regrutovali uhapšeni i pogubljeni. A oni su pružili ozbiljne obavještajne informacije o SSSR-u, koje su koristili kreatori američke politike u određivanju američke spoljne politike.
Nakon analitičkih pregleda i prijema informacija o Ejmsovom neobjašnjivom bogatstvu, FBI je otvorio istragu u maju 1993. godine.
Specijalni agenti FBI-a i istražni stručnjaci sproveli su intenzivan fizički i elektronski nadzor nad Amesom tokom desetomjesečne istrage. Pretresi u Amesovoj rezidenciji otkrili su dokumente i druge informacije koje povezuju Amesa s ruskom stranom obavještajnom službom.
Dana 13. oktobra 1993. istražni stručnjaci su uočili žig kredom koji je Ejms napravio na poštanskom sandučiću kojim je Rusima potvrdio njegovu namjeru da se sastane s njima u Bogoti u Kolumbiji.
Dana 1. novembra, specijalni agenti su ga posmatrali, a posebno, njegovog ruskog rukovodioca u Bogoti. Kada je Ejms planirao putovanje u inostranstvo, uključujući i putovanje u Moskvu, kao dio svojih službenih dužnosti, odobren je plan njegovog hapšenja.
Ejms i njegova supruga Rozario izjasnili su se krivim 28. aprila 1994. godine. Aldrič Ejms je osuđen na doživotnu kaznu zatvora, a njegova supruga Rozario je 20. oktobra 1994. godine osuđena na 63 mjeseca zatvora.
Ejmsa su kasnije ispitivali agenti FBI-a, kojima je on detaljno opisao tok dešavanja, kao i sadržaj kompromitujućih dokumenata sa identitetima izvora FBI-a i CIA-e, a neki od njih su zbog toga i pogubljeni od strane sovjetske vlasti.
U skladu sa sporazumom o priznanju krivice, Ejmsu je oduzeta sva imovina u SAD-u, a 547.000 dolara je predato Fondu za pomoć žrtvama u sastavu Ministarstva pravde.
Članak možete izvorno pročitati na web sajtu FBI-ja klikom OVDJE.
